Dzieciom pozbawionym częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej Powiat zapewnia opiekę i wychowanie w między innymi rodzinnej pieczy zastępczej. Zasady zapewniania opieki i wychowania w rodzinnej pieczy zastępczej określa ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz .U. z 2024 r. poz.177).
Rodzina zastępcza oraz rodzinny dom dziecka zapewnia dziecku całodobową opiekę i wychowanie, w szczególności:
- traktują dziecko w sposób sprzyjający godności i wartości osobowej;
- zapewniają dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych;
- zapewniają kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych;
- zapewniają rozwój uzdolnień i zainteresowań;
- zaspokajają jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne oraz religijne;
- zapewniają ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka;
- umożliwiają kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi chyba że sąd postanowi inaczej.
Rodzina zastępcza oraz prowadzący rodzinny dom dziecka współpracują z ośrodkiem adopcyjnym, koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej i organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej.
Formami rodzinnej pieczy zastępczej są:
- rodzina zastępcza:
- spokrewniona – małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, będący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka,
- niezawodowa – małżonkowie lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, niebędący wstępnymi lub rodzeństwem dziecka,
- zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna,
- rodzinny dom dziecka.
Aby zostać rodziną zastępczą zawodową należy spełnić określone warunki tj.:
- posiadać opinię koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej
- co najmniej 3 - letnie doświadczenie jako rodzina zastępcza, prowadzący rodzinny dom dziecka lub pełniący funkcję dyrektora placówki opiekuńczo - wychowawczej typu rodzinnego,
Natomiast w przypadku prowadzenia rodzinnego domu dziecka należy:
- pełnić funkcję rodziny zastępczej zawodowej w której wychowuje się co najmniej 6 dzieci,
- spełniać warunki do prowadzenia rodzinnego domu dziecka,
- posiadać co najmniej 3 – letnie doświadczenie jako rodzina zastępcza zawodowa.